Kostoja e Shëndetit në Shqipëri: Pse Qytetari Paguan Më Shumë dhe Si ta Menaxhoni?
Përballja me problemet shëndetësore është mjaftueshëm e vështirë, por në Shqipëri, barra financiare e shton edhe më shumë stresin. Kostoja e shëndetit në Shqipëri është një temë delikate, pasi qytetarët mbulojnë një pjesë të madhe të shpenzimeve direkt nga portofoli i tyre. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), rreth 59.7% e shpenzimeve totale shëndetësore përballohen nga pagesat direkte të qytetarëve, një shifër ndër më të lartat në rajon. Ky artikull shpjegon arsyet pas kësaj situate dhe ofron udhëzime praktike për menaxhimin e këtyre kostove.
Pse Janë Shpenzimet Mjekësore kaq të Larta?
Arsyeja kryesore e barrës së lartë financiare për qytetarët lidhet drejtpërdrejt me mënyrën se si financohet sistemi shëndetësor. Pavarësisht se buxheti shëndetësor për vitin 2024 u cilësua si më i larti i akorduar ndonjëherë, ai përbën vetëm rreth 2.78% të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), një shifër më e ulët se vendet fqinje. Ky financim i ulët publik do të thotë se fondet nuk mjaftojnë për të mbuluar të gjitha nevojat, duke e transferuar koston te pacienti. Pandemia COVID-19 e theksoi edhe më shumë këtë problem, ku shqiptarët shpenzuan mbi 90 milionë euro për shërbime mjekësore private vetëm gjatë vitit 2020. Për më tepër, sistemi i detyrueshëm i sigurimeve nuk ofron mbulim të plotë, duke lënë shumë shërbime dhe barna jashtë skemës së rimbursimit ose duke i rimbursuar ato vetëm pjesërisht.
Si të Menaxhoni Kostot dhe ku të Kërkoni Ndihmë Shëndetësore?
Pavarësisht sfidave, ekzistojnë disa mënyra për të planifikuar dhe menaxhuar më mirë shpenzimet mjekësore. Të qenit i informuar është hapi i parë drejt lehtësimit të barrës financiare.
- Përdorni Mbulimin e Sigurimit të Detyrueshëm: Çdo qytetar i siguruar ka të drejtën e shërbimit falas te mjeku i familjes dhe rimbursim të pjesshëm për barnat që ndodhen në listën zyrtare. Vizitoni faqen e Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale për t’u informuar mbi të drejtat tuaja dhe listën e barnave të rimbursueshme.
- Eksploroni Opsionet e Sigurimeve Shëndetësore Private: Për të mbuluar shërbimet që sistemi publik nuk i ofron, si trajtimi në spitale private brenda dhe jashtë vendit, mund të konsideroni sigurime shëndetësore private. Kompanitë e sigurimeve ofrojnë paketa të ndryshme, me kosto që fillojnë nga rreth 50 euro në vit për individë ose paketa familjare që ofrojnë mbulim të gjerë.
- Shfrytëzoni Shpenzimet e Zbritshme nga Tatimet: Një mundësi shpesh e panjohur është njohja e shpenzimeve shëndetësore si të zbritshme nga taksat. Legjislacioni tatimor lejon që shpenzimet për mjekim për vete, fëmijët dhe personat në kujdestari (pjesa e pambuluar nga sigurimi) të njihen si shpenzime të zbritshme nga deklarata vjetore e të ardhurave, deri në një limit të caktuar. Kjo mund t’ju kthejë një pjesë të parave të shpenzuara.
Përfundim
Ndërkohë që kostoja e shëndetit në Shqipëri mbetet e lartë për shkak të financimit të pamjaftueshëm publik, qytetarët mund të marrin hapa aktivë për të menaxhuar këtë barrë. Duke kuptuar plotësisht të drejtat që ofron sigurimi i detyrueshëm, duke eksploruar opsionet private dhe duke shfrytëzuar lehtësitë fiskale, është e mundur të planifikohen dhe ulen shpenzimet mjekësore. Kërkimi për ndihmë shëndetësore nuk duhet të jetë një burim stresi financiar, dhe informimi është mjeti më i fuqishëm në dispozicionin tuaj.